Je moet kennis hebben van bestuiving, bloei en productie van de rassen onder Nederlandse omstandigheden. CropEye heeft samen met het melkveehouderijbedrijf Mts Breukink het initiatief genomen tot het project Proefveld Hazelnoten. Doel van het project is het aanleggen en beheren van een proefveld bestaande uit nieuwe innovatieve hazelaar rassen en het opzetten en uitvoeren van een monitoringsysteem voor het volgen van de groei, bloei en productie van deze hazelnotenrassen.
Aanleg proefveld
Begin januari 2021 zijn de eerste 30 rassen onder goede omstandigheden de grond ingegaan. Vanwege de strenge vorst en sneeuw in februari 2021 zijn er beschermende maatregelen genomen om de planten te beschermen tegen vorstschade, uitdroging en bastscheuren. Het eerste jaar ligt de nadruk op het laten groeien van de boom.
Indruk van het proefveld
Rassen
Er wordt gestreefd naar een grote variatie aan planten, verschillende rassen en onderstammen:
- eenjarige opkweek vanuit in vitro op eigen wortel
- eenjarige plant op onderstam C. colurna
- tweejarige plant op onderstam C. colurna
- eenjarige afleggers (duplo)
Hieronder een opsomming van de rassen. Aanvullingen zijn welkom.
Monitoring
De eerste jaren ligt de nadruk op het in productie brengen van de rassen, maar ook dan zal er al monitoring plaatsvinden. Daarvoor worden inspectieformulieren ontwikkeld die via internet ingevuld kunnen worden. Monitoring zal plaatsvinden op: groei, bloei, ziekten en plagen, productie en kwaliteit.
Het monitoringsysteem is ook beschikbaar voor monitoring van rassen op andere locaties. De locatie van dit proefveld is midden Gelderland. Voor een goede evaluatie is ook op andere plekken monitoring van rassen wenselijk. Wilt u deelnemen of wilt u voor uw eigen locatie ook een proefveld aanleggen en monitoren, laat het ons weten (
Achtergrondinformatie van de hazelaar
Voordat wordt overwogen een boomgaard met hazelaars aan te leggen en een rassenkeuze te maken, moeten bloei, bestuiving, groeikracht en vooral productie van de rassen bekend zijn. Zonder over goede kennis van deze eigenschappen van de rassen te beschikken, is planten van een boomgaard met hazelaars te riskant. Het gevolg kan namelijk zijn dat deze geen noten zal voortbrengen. Dat heeft drie oorzaken. Ten eerste zijn rassen van hazelaar in grote meerderheid zelf onverdraagzaam; er is geen vruchtzetting na zelfbestuiving, want de hazelaar is een kruisbestuiver. Om vruchtzetting te waarborgen moeten in een boomgaard verschillende rassen bij elkaar worden geplant. Ten tweede zijn hazelaarrassen onderling soms onverdraagzaam. Het gevolg daarvan is dat ondanks dat in een boomgaard verschillende rassen goed gemengd bijeen staan er toch geen noten worden geoogst. Er moeten daarom uitsluitend rassen worden gecombineerd die elkaar wel ‘met vrucht’ kunnen bestuiven. Een derde probleem is dat hazelaarrassen zodanig uiteenlopende bloeitijden kunnen bezitten dat de mannelijke en vrouwelijke bloeiwijzen (de katjes en de bloempjes) elkaar niet overlappen en er geen sprake kan zijn van kruisbestuiving.
Het is van groot belang om de bloeitijdstippen van de mannelijke en vrouwelijke bloeiwijze te weten, de groeikracht maar ook de vatbaarheid voor ziekten en plagen en vooral de productie van de rassen (hoeveelheid noten van een bepaald ras na x jaar).
De laatste onderzoeken in Nederland hebben plaatsgevonden in de jaren 80 en 90 in de vorige eeuw op het Proefstation Fruitteelt te Wilhelminadorp. In 1999 is dat helaas gestopt, de rassenlijst van 1999 was de laatste voor de noten! Sinds die tijd zijn er veel nieuwe (innovatieve) rassen ontwikkeld in diverse landen (met o.a. resistentie), maar is onbekend hoe productief die rassen in Nederland zijn. Starten met aanleg van een proefveld en monitoren van deze nieuwe rassen is absoluut noodzakelijk om ondernemers te helpen bij de aanleg van hazelnoten percelen, hagen, bufferstroken of agroforestry toepassing.
Rassen in het proefveld
1. Dorris w
2. Jefferson w
3. McDonald w
4. Sacajewa w
5. Tonda Pacifica w
6. Wepster w
7. Yamhill w
8. Dundee w
9. Tonda di Giffoni c
10. nog vullen
11. Rote Zellernuss c
12.Epsilon w
13. Eta w
14. Felix w
15. Gamma w
16. Theta w
17. York w
18. Arie nr 10 c (trazel)
19. Corabel c
20. Gunslebert c
Nog niet geleverd
21. Gustav’Zeller c
22. Lange Spaanse c
23. Lang Tidlig Zeller c
24. Hallesche Riesen1 a
25. Riccia di Talanico a
26. Gunslebert a
27. Emoa 1 a
28. Gustav’s Zeller c2
29. Hallesche Riesen c2
30. Corabel c2
w = weefselkweek (dus eigen wortel)
a = aflegger
c = onderstam colurna
Contact
Heeft u ook rassen die u wil testen of voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ton Baltissen,
 |
 |
Het project is mede mogelijk gemaakt door de provincie Gelderland en draagt bij aan de doelen van de koersnotitie Agrifood